HSG filmi öncesinde genellikle herhangi bir hazırlık gerekmemektedir ancak doktor ile hasta arasındaki iletişimin güçlü olması ve dikkat edilmesi gereken noktaların değerlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. 

HSG olarak telaffuz edilen Histerosalpingografi rahim filmi anlamına gelmektedir. Halk arasında ilaçlı rahim filmi olarak adlandırılır. Genellikle kısırlık şikâyeti için gelen hastalara tedavi öncesi HSG uygulanır. Bir çeşit röntgen olan HSG ile kısırlık dışında rahimde oluşabilecek miyom ve polip tespitinde de bu yönteme başvurulur. Teknik olarak rahim içine dolumu gerçekleştirilen kontrast sıvının röntgen cihazı ile ekrandan takip edilmesi ve genellikle tüplerde oluşabilecek tıkanıklıkların tespiti için kullanılır. Tüplerde bulunan tıkanıklık sperm ve yumurta birleşimini engellediğinde kısırlık tedavisi öncesi bu durumun kesin olarak tespiti ve oldukça önemlidir.

50 yılı aşkın süredir HSG kullanılmaktadır. Rahim ile ilgili problemlerin neredeyse tamamı bu yöntem ile belirlenerek hastanın durumuna göre tedaviye geçilir. HSG günümüzde çoğu hastanede artık C kollu detektörlü yeni nesil rahim filmi cihazı ile yapılmaktadır. Bu yeni sistemle hasta daha az acı ve ağrı çektiğinden işlem sırasında anesteziye gerek kalınmamaktadır. Kateter cihazının kullanıldığı işlemlerde acı ve sancı daha fazla hissedilmektedir.

HSG yöntemi ile rahim içine tıbbi cihazlar ile röntgende görülen bilen tercihen iyotlu su enjekte edilmektedir. Bu su kısa sürede rahim ve oradan da tüplere ulaşır. Tüplerde ve rahim içinde herhangi bir problemin olup olmadığı bu sayede anlaşılmaktadır. HSG sonrası gebe kalma yüzdesi artmaktadır ve bunun nedeni ise o ana kadar gebeliği engelleyen ve tüpler üzerinde bulunan mukus yapının itilerek yolun açılması ve spermin yumurtaya rahatça ulaşabilmesidir.

HSG Neden Çekilir?

Genellikle gebe kalmak isteyen anne adayları HSG yöntemi ile kısırlık sebebini araştırmak için hastanelere giderler. Rahim filmi rahim içindeki miyom ve poliplerin tespiti için de kullanılmaktadır. Rahim içindeki yapışkanlık ve şekil bozukluklarının tespiti için yine HSG’ ye ihtiyaç vardır.

HSG Filmi Öncesinde Ön Hazırlık Gerekir mi? 

HSG adet dönemini takip eden bir iki gün içinde çektirilir. Bunun nedenine değinecek olursak; bu dönemde hamilelik riskinin olmaması ve işlem sırasında muhtemel enfeksiyon riskinin minimuma indirilmesidir. Adet döneminde HSG çekiminin olmamasının nedenlerinden biride kanamanın olduğu dönemde rahme gönderilen sıvının kan ile karışarak karın boşluğuna iletilmesi tehlikesidir. Regl kanamasından 10 ila 15 gün sonra yapılmamasının sebebi hamilelik riskinin yüksek olmasıdır. HSG öncesinde yumurtanın döllenmesi gerçekleşmişse yapılan işlem fetüse zarar verilebilir. Doktorunuz HSG öncesi yapılması gerekenler ile ilgili bilgiyi size aktaracaktır. Biz yinede maddeler halinde genel kurallardan bahsedelim.

• Öncelikle kendinizi psikolojik olarak hazırlamalı ve rahat bir şekilde hastaneye gitmelisiniz. Şunu aklınızdan çıkarmayın bu bir ameliyat değil ve açık yara, dikiş izleri vs.. olmayacak.

• Rahim filmi çekilmeden önce aç olarak hastaneye gidilmesine ihtiyaç yoktur. Anestezisiz yöntem kullanılacaksa yeme içme ile ilgili bir sınırlama bulunmuyor. Ancak anestezi kullanılacaksa genel olarak anestezi öncesi 6 saat kadar bir şeyler yenip içilmemelidir.

• Anestezili bir HSG işlemi gerçekleşecekse ki bu genelde tercih edilmeyen bir yöntemdir, anestezi uzmanı gelerek herhangi bir alerjinizin olup olmadığını test eder.

• HSG öncesi ve sonrası doktor tarafından antibiyotik alınması önerilebiliyor. Bu kapılması muhtemel enfeksiyon ile ilgili riskleri en aza indirmek için gereken bir yöntem olarak tercih edilebiliyor.

• Rahim filmi öncesi doktor tavsiyesi ile ağrı kesici alınabilir. Yeni nesil C kollu detektörlü makine ile yapılacak olan HSG için buna gerek olmayabilir. Bunun ile ilgili detayı doktorunuza sorarak birlikte bir yol haritası oluşturabilirsiniz.

HSG sonrası dikkat edilecek bazı hususlardan da bahsetmek gerekirse;

1. İşlem bittikten hemen sonrası çamaşırınızda az miktarda kan ve lekelenme ile karşılaşabilirsiniz. Bu tamamen olağan bir durumdur endişe etmenize gerek y ok. Ancak bahse konu kanama 2 gün ve daha fazla sürerse ve yoğun miktarda oluşursa doktorunuza danışmalısınız.

2. Kasık ve bel ağrıları oluşabilir ancak bu hafif düzeyde gerçekleşecektir. Ağrının dayanılamayacak kadar şiddetli olması ve ateşlenme olması durumunda enfeksiyon kapıldığı riski ortaya çıkmaktadır. Vakit kaybetmeden böyle bir durum yaşandığı takdirde doktorunuza başvurmalısınız.

3. Uygulamadan iki gün sonra duş alabilir ve cinsel ilişkiye girebilirsiniz. 

HSG Nasıl Çekilir? 

HSG öncesi ön hazırlık yapıldıktan sonra röntgen odasına geçilir ve filmin çekileceği platform üzerine sırt üstü uzanılır. Hasta bacaklarını iki yana ve dizlerden yukarı doğru kırarak doğum pozisyonda açar. Radyoloji uzmanı veya kadın doğum uzmanı HSG işlemini başlatabilir. Spekulum adı verilen bir tıbbi cihaz ile rahim ağzı temizlenir. Sonrasında bu bölgeye kanül adı verilen başka bir cihaz yerleştirilerek rahim içine kontrast sıvının dolumu gerçekleştirilir. Bu sıvının vücuda verilmesinin ardından hasta hafif bir şekilde ağrı hissedebilir. Monitör desteği veya siyah-beyaz film kâğıdı ile içerdeki görüntü alınarak tanı konmaya başlanır. Gerekli tanı ve tedavi yolları tespit edildikten sonra toplamda 10 dakika içinde bütün işlemler sonlandırılır.