Rahim filmi; rahim içerisinin ve tüplerin durumunun incelenmesinde başvurulan bir ilaçlı bir röntgen uygulamasıdır. Kadın üreme organları karmaşık bir yapıdadır. Hem gebelik oluşumunda hem de doğumda işlevsel olan organlar birtakım nedenler ile problem yaşayabilmektedir. Rahim filmi özellikle rahim içi ve tüplerdeki problemlerin tanısının konulmasında uygulanan bir işlemdir.

Rahim ve tüplerde sık görülen problemler ise şu şekilde sıralanabilmektedir;

• Rahimde doğumsal anomaliler; rahimde perde, çift rahim, tek boynuzlu rahim
• Rahim içerisinde oluşan kistler, polipler ve myomlar
• Rahim duvarı problemleri
• Tüplerin kapalı olması
• Tüplerin doğumsal problemleri
• Tüplerin hasar görmesi

Sperm hücresi ve yumurta hücresi tüplerde birleşmekte ve rahim boşluğuna gelerek rahim duvarına tutulmaktadır. Bu durum gebelik sürecini başlatmaktadır. Ancak günümüzde birçok çift kısırlık (infertilite) problemi yaşamaktadır. Bu nedenle kısırlık nedenlerinin saptanabilmesi için hem kadının hem de erkeğin yaptırması gereken birtakım testler bulunmaktadır. Rahim filmi uygulaması da kısırlık problemi yaşayan kadınlar tanı amacı ile gerçekleştirilen bir uygulamadır.

Rahim Filmi Nedir?

Rahim filmi tıp literatüründe Histerosalpingografi olarak tanımlanmaktadır. Kısaca HSG olarak da adlandırılabilmektedir. Rahim filmi; farklı maddelerden hazırlanan kontrast bir maddenin rahim ağzından rahim içerisine verilerek özel cihaz ile gerçekleştirilen bir uygulamadır. Bu nedenle ilaçlı rahim filmi olarak da tanımlanabilmektedir. Kontrast madde iyot tuzunun yoğun olarak bulunduğu bir ilaçtır. Bu ilacın kullanılabilmesi için rahim filmi çektirecek olan kadının iyota alerjisi olmaması gerekmektedir.

Rahim Filmi Neden İstenir?

Rahim filmi HSG embriyonun tutunup geliştiği rahim boşluğu ile yumurta ve spermin buluşma yolu olan tüplerin durumunu araştırmak için çekilir. Korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamayan kadınlarda, bunun rahim veya tüplerden kaynaklanan bir sebebi olup olmadığını anlamak için rahim filmi HSG istenir. En sık istenme sebebi budur ancak rahim filmi istenmesinin başka sebepleri de vardır.

Örneğin tekrarlayan düşükler oluyorsa bunun nedenini araştırmak için, düşükler veya kürtajdan sonra rahim içerisinde yapışma olup olmadığını anlamak için, tüpler ameliyatla alınmış veya kapatılmış ise bunu kontrol etmek için, rahim anomalisi, rahim içi yapışıklık vb sebeple ameliyat edilmiş hastalarda ameliyat sonucunu görebilmek için de rahim filmi HSG istenir.

• Kısırlık nedenlerini değerlendirme
• Tıkanmış olabilecek tüplerin açılması
• Tekrarlayan düşükler
• Ağrılı ve uzun süreli adet döneminin yaşanması
• Daha önce rahim içerisinde cerrahi bir müdahale gerçekleştirilmesi

Rahim Filmi Nasıl Çekilir?

Günümüzde teknolojinin gelişmesinin bir sonucu olarak rahim filmi oldukça basit bir test haline gelmiştir. Oldukça kısa sürede gerçekleştirilen işlem; jinekolojik muayene ya da smear testine benzer bir işlemdir. Yeni yöntemler ile uygulanan rahim filmi; hem ağrı ve acısız gerçekleştirilmekte hem de eski yöntemlere oranla oldukça nitelikli bilgiler vermektedir.

• HSG çekimi sırasında ağrı ve kanama olmamaktadır. İşlem 1 - 2 dakika içerisinde tamamlanmaktadır. 
• Tüpler hakkında yanlış bilgiler elde edilme olasılığı oldukça düşüktür.
• HSG ile rahim boşluğu, tüplerin durumu ve rahim ağzı kanalının ayrıntılı görüntüsü alınabilmektedir.
• Özel kateter kullanılarak yapışıklıklar ve tıkanıklar açılabilmektedir.
• Rahim içerisinde zedelenme ya da rahmin delinmesi olasılığı oldukça düşüktür. 
• Komplikasyon riski minimum düzeydedir. 
• Radyasyon oranı düşüktür. 
• Rahim filmi sonrasında cinsel ilişki yasağı bulunmamaktadır.
• İşlem sonrasında araç kullanılabilmektedir. 
• İşlem sonrasında hamile kalma şansı yüksektir. 
• Kullanılan ilacın alerjen etkisi çok düşüktür.

Rahim Filmi Çekiminde Anestezi Şart mı?

Rahim filmi (HSG), uzun yıllardır uygulanmakta olan bir işlemdir. Bu nedenle zaman içinde rahim filmi çekimi tekniklerinde değişmeler yaşanmıştır. Teknolojiyle birlikte gelişen imkanlardan elbette rahim filmi çekimi koşulları da olumlu yönde etkilenmiştir. HSG çekiminde meydana gelen yeniliklerin başında HSG çekim cihazı yer almaktadır. C kollu röntgen cihazı ile çekilen HSG filmlerinde işlem esnasında hastaya anestezi uygulanması gerekmemektedir. Eski cihazlarla çekilen HSG filmlerinde rahimin uygun pozisyonu alması için itip çekilmesi gerekiyor bu da ağrıya yol açıyordu. C kollu röntgen cihazının kullanıldığı HSG çekimlerindeyse görüntü almak için rahimin itilip çekilmesine gerek duyulmamaktadır.

Günümüzde, ağrısız bir işlem olması nedeniyle HSG filmi anestezi gerektirmeyen ve sadece 15 dakika süren bir prosedürdür. HSG çekimi esnasında kullanılan ilaçta yakıcı veya kesici hiçbir içerik bulunmaz. Kullanılan başlıklar da yumuşak ve incedir. Kontrast madde (ilaç) aynı zamanda eskiye göre daha da iyileştirilmiş olup, alerjen olmamaktadır. Rahim filmi günümüzde her merkezde farklı şekillerde çekilmektedir. Eski cihazların kullanıldığı merkezlerde hastaya anestezi uygulanabilmektedir. Aynı zamanda işlemden jinekolojik muayene dahi olamayacak kadar korkan hastalara da yine anestezi uygulanması uygun görülmektedir.

Yan Etkileri Nelerdir?

Rahim filminin yan etkileri son yıllarda sıklıkla merak edilen konular arasındadır. Bilindiği gibi bütün tıbbi işlemlerin beklenen olumlu katkıları yanında göze alabileceğimiz sıklık ve şiddette riskleri ve yan etkileri de vardır. Bu durum rahim filmi (HSG) için de geçerlidir.

Tıbbi görüntüleme teknolojisindeki ilerlemeler, yeni teknikler ve yeni nesil kontrast maddeler sayesinde rahim filminin eskiden beri hep anlatılan bazı riskleri ortadan kalkmış bazıları ise oldukça azalmıştır.

Olumlu Yan Etkisi Var mıdır?

Bir tanı yöntemi olan rahim filmi (HSG) ile rahim boşluğu, tüpler ve karında, gebeliğe engel olabilecek durumların varlığı araştırılır ve bunun sonuçlarına göre gerekli tedavi planlanır. Rahim filmi tedavi amacıyla çekilmese de rahim filmi çekilen ve tüpleri açık çıkan kadınların, film çekimini takip eden aylarda sıklıkla gebe kaldıkları görülmektedir.

Rahim filmi, tüpleri temizleyip sperm ile yumurtanın buluşmasını kolaylaştırmakta, endometriumu uyarmak suretiyle embriyonun rahim içine tutunabilmesine yardım etmektedir.

Olumsuz Yan Ekisi Var mıdır?

• Kontrast madde alerjisi: İnceleme sırasında rahim bolluğu içine doldurulan sıvıya “kontrast madde” denir. Kontrast madde, içinde iyot tuzu bulunan sudur. İyoda karşı alerjisi bulunan kişilerde değişik derecelerde alerji meydana gelebilir. Tıbbi müdahale gerektirecek kadar şiddetli alerji meydana gelmesi riski çok düşük olup 100 binde bir olarak bildirilmektedir.
• Enfeksiyon: Merkezimizde tek kullanımlık steril malzemeler kullanıldığı için HSG çekimi sırasında bir hastadan diğerine mikrop bulaşması ihtimali yoktur. Dışarıdan içeriye mikrop bulaştırılması olasılığı ise yok denecek kadar düşüktür. Bütün bunlara rağmen hastada sessiz bir enfeksiyon odağı varsa, bu enfeksiyon, inceleme sırasında yayılabilir veya inceleme sonrasında alevlenebilir. Bu nedenle daha önce karın enfeksiyonu geçirmiş veya tüplerinde genişleme olan kişilere HSG öncesinde veya sonrasında 3-5 gün süreyle koruyucu antibiyotik önerilir. HSG çekimini takip eden birkaç gün içinde gittikçe artan karın ağrısı ve ateş meydana gelirse vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır.
• Ağrı: Standart röntgen cihazı ve tenekulum kullanılarak yapılan çekimlerde çok şiddetli ağrılar meydana gelebilmekte, bu nedenle anestezi önerilebilmektedir. Bizim merkezimizde C kollu özel röntgen cihazı ile yumuşak kateterler kullanılarak, yeni teknikle yapılan HSG incelemelerinde genellikle hiç ağrı olmamaktadır. Bazen tüplerden ilacın geçişi adet sancısı gibi hissedilse de asla şiddetli ağrılar meydana gelmez.
• Kanama: Rahme poz vermek için çengelli alet ve içeriye ilaç verilmesi için demir kanül kullanılarak HSG çekilmesi kanamaya yol açabilir. Ancak bizim merkezimizde bu eski teknikler asla kullanılmamaktadır. C kollu röntgen cihazı ve yumuşak kateterlerle inceleme yapılmakta, rahmi çengelli alet ile çekmeye ihtiyaç olmamaktadır. Sonuç olarak merkezimizde yapılan HSG incelemesinde genellikle kanama olmaz. Bazen incelemeden sonra 1 gün süren lekelenme görülebilmektedir.
• Baygınlık: HSG çekimine büyük bir korku ve stresle gelen bazı hastalar nadiren film çekimi bitince baş dönmesi, tansiyon düşmesi ve baygınlık geçirebilmektedir. Kısa süren bu durum 5-10 dakika dinlenme sonunda kendiliğinden geçmektedir.
• Yağ embolisi: Merkezimizde yağ bazlı kontrast maddeler değil su bazlı yeni nesil kontrast madde kullanılmaktadır. Bu nedenle yağlı kontrast maddenin damar içine geçerek damar tıkanmalarına yol açması (emboli) riski yoktur.
• Rahim delinmesi: Bizim merkezimizde kontrast maddeyi rahim içine doldurmak için metal kanüller değil yumuşak kateterler kullanılmakta olduğundan rahim delinmesi riski yoktur.
• Radyasyon: Rahim filmi HSG çekimi için X ışınları kullanılmaktadır. Rahim filmi çekiminde kullanılan X ışını miktarı organlara ve dokulara zararlı olabilecek seviyelerin oldukça altındadır. Merkezimizde dijital, flat panel dedektörlü C kollu röntgen cihazı kullanılmakta, bu cihazın çok düşük miktarda X ışını kullanarak yüksek kalitede görüntü alabilme ve kesikli skopik inceleme yapabilme yeteneği bulunmaktadır.

Yan Etkilere Karşı Alınabilecek Önlemler

Rahim filmi uygulaması güvenilir ve konforlu bir işlem olmasının yanı sıra tıp alanındaki her müdahalede de olduğu gibi birtakım risk faktörleri bulunmaktadır.

Bu risklerin önüne geçilebilmesi adına alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilmektedir; 

• Kanama ve enfeksiyon durumlarında rahim filmi çektirilmemelidir.
• Gebelik şüphesi bulunuyorsa rahim filmi çektirilmemelidir.
• İşlem sırasında kullanılan ilaç içeriğine alerjik reaksiyon ihtimaline karşı doktor bilgilendirilmelidir.

Rahim Filminden Önce İlişkiye Girilir mi?

İnsan sağlığından çok ticari hedefler gözeterek yayına sokulmuş olan bazı internet sitelerinde, hekim olmayan, kimliği de belirtilmeyen kişiler tarafından derleme-toplama bilgilerle hazırlanmış yazılarda pek çok yanlış bilgi paylaşılmaktadır. “Rahim filminden önce ilişkiye girilebilir mi” sorusuna verilen yanlış cevapların önde gelen nedeni budur.

Hepinizin bildiği gibi gebelere röntgen çekilemez. Çünkü röntgen ışınları anne karnındaki bebek için zararlı etkilere sahiptir. Bu nedenle bir röntgen incelemesi olan HSG de gebelere yapılamaz.

Eğer rahim filmi adet kanamasının bitmesinden hemen sonra, henüz yumurtlama olmadan önce yani adet kanamasının başladığı günden itibaren 6, 7, 8 ve 9. günlerden birisinde çekilecek ise cinsel perhize gerek yoktur. Çünkü bu günlerde cinsel ilişkiye girilse de henüz yumurta hazır olmadığından gebelik meydana gelmez. Ancak 10. günden sonraki ilişkilerde gebelik meydana gelme olasılığı bulunduğundan ileri tarihli çekimlerden önce ilişki yasağı getirilebilir.

• Adet bitiminden sonra 4. ya da 5. gün işlem için en uygun günlerdir. 
• Adet bitiminden sonra rahim filmi çekimine kadar cinsel ilişki yasağı bulunmaktadır. 
• Rahim filmi işlemine giderken aksesuarların (küpe, kolye, saat) çıkarılması ve duş alınması önerilmektedir. 
• Uygulama sırasında ve uygulama sonrasında refakatçi ihtiyacı bulunmamaktadır.
• Kanama ve enfeksiyona bağlı şikayetler bulunuyorsa rahim filmi çekimi ertelenmelidir. 
• Çekim sırasında kullanılacak ilacın alerjik reaksiyon gösterme riskine karşı alerjen etki yapan maddeler doktora bildirilmelidir.
• Rahim filmi çektirilecek uzman ve klinik seçimi özenli bir şekilde yapılmalıdır.

Hangi Durumda İlişkiye Girilmemelidir?

Eğer gebelik olasılığı yoksa rahim filmi HSG yumurtlamadan sonraki günlerde de çekilebilir. Bunun hiçbir sakıncası yoktur. Film kalitesi ve sonuçları üzerine de hiçbir olumsuz etkisi bulunmaz.

Tatilde, başka bir şehirde veya yabancı bir ülkede olduğunuzu ve adet kanamanızı takip eden günlerde merkezimize gelemeyeceğinizi düşünelim. Bu durumda diğer adet kanamanızı 1 ay beklemeniz şart değildir. Eğer adet kanamasından sonra hiç cinsel ilişkiye girmezseniz gebelik de söz konusu olamayacağından istediğiniz tarihe randevu alarak rahim filminizi çektirebilirsiniz.

Rahim Filmi Sonrasında Cinsel İlişki Yasağı

HSG filmi, hastanelerin röntgen odalarında kadın doğum uzmanı ve röntgen teknisyeni tarafından çekilen bir röntgen filmidir. Tüplerin ve rahim içinin görüntülenmesi amacı ile çekilir. Anestezi istemeyen, toplamda 15 dakika süren bir işlemdir. Anestezi gerektirmediği için işlem öncesinde de herhangi bir hazırlık gerektirmez. Ancak işlemden sonra dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bunların başında da cinsel ilişki yasağı gelmektedir. HSG çekimi sonrasında özellikle ilk gün bu konuya dikkat edilmeli ve birkaç gün süreyle cinsel ilişkiye girmekten kaçınılmalıdır.

HSG çekimi sonrasında ayrıca ;

• Hafif kanama ve lekelenme görülmesi normaldir. Bu kanamanın artması ya da süresinin uzaması durumunda hasta mutlaka doktoru ile iletişime geçmelidir.
• Ateş, bulantı, kusma, şiddetli ağrı gibi belirtiler enfeksiyon belirtisi olabileceği için söz konusu şikayetlerden birinin bire görülmesi halinde bir doktora baş vurulmalıdır.
• İşlem esnasında verilen ilacın (kontrast madde) bir kısmı çekim bittikten sonra dışarıya geri akmaktadır.

Bu nedenle işlemden sonra ped kullanılması önerilir. Bebek sahibi olmak isteyen çiftler HSG çekiminden sonra cinsel ilişkiye girerlerken korunmamalıdırlar. Sonuçların normal çıkması durumunda aşılama veya tüp bebek tedavisine başlayacak olan çiftler, HSG çekiminden 1 ay sonra tedavilerine başlayabilmektedirler.

Rahim Filmi Ücreti 2019

Rahim filmi işlemi bilindiğinin aksine oldukça ekonomiktir. Merkezimiz sadece HSG işlemi uygulanması amacı ile dizayn edilmiştir ve bu sayde maliyet olabildiğince düşmektedir. Aynı zamanda merkezimizde tüp açma işlemi ve yapışıklıkların giderilmesi işlemi de uygulanmaktadır.

HSG çekimi tanı konulması amacı ile yapılabildiği gibi bilindiği üzere tplerdeki tıkanıkların giderilmesi amacıyla da uygulanmaktadır. Bununla birlikte HSG çekimi sonrasında herhangi bir problem gözlemleniyor ise mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Gebelik takibini yapacak olan doktora HSG film sonuçlarını göstermeniz alınacak önlemler açısından büyük önem taşımaktadır.